Sabah berdepan risiko gangguan elektrik menyeluruh mulai Januari 2025

KOTA KINABALU: Sabah berdepan kemungkinan gangguan bekalan elektrik menyeluruh bermula Januari depan jika tiada sokongan kewangan kerajaan persekutuan.

Pengerusi Sabah Electricity, Datuk Seri Madius Tangau, memberi amaran itu berikutan kekurangan dana subsidi tenaga Sabah dalam belanjawan tahun depan.

Katanya, orang ramai mungkin tidak memahami betapa kritikalnya masalah itu, manakala kerajaan persekutuan tidak boleh sekadar mengatakan mereka tiada wang sekarang.

“Ini bukan sekadar soal keselamatan tenaga, tetapi secara lanjutan, juga melibatkan keselamatan negara,” katanya dalam satu kenyataan hari ini.

Ahli Parlimen Tuaran itu berkata sistem bekalan kuasa negeri kini berada di ambang kejatuhan.

Katanya, tarif elektrik di Sabah kekal pada kadar bersubsidi 34.52 sen per kWh sejak 2014, walaupun kos penjanaan dan pembelian kuasa semakin meningkat.

Ketika ini, katanya Sabah Electricity hanya menghasilkan 20 peratus tenaga negeri, manakala baki 80 peratus diperoleh daripada pengeluar tenaga bebas (IPP) pada kos purata 43 sen per kWh, satu warisan yang menghantui Sabah Electricity selama bertahun-tahun.

Perbezaan kos itu, katanya ditampung melalui subsidi sokongan tarif dan subsidi bahan api daripada kerajaan persekutuan setelah berbelanja lebih awal untuk memastikan bekalan kuasa berterusan walaupun mengalami kerugian 10 sen bagi setiap unit elektrik.

“Namun, tahun ini, perbezaan kos telah meningkat kerana Sabah Electricity terpaksa membelanjakan lebih banyak untuk membeli diesel sebagai alternatif segera disebabkan kelewatan dalam pelaksanaan beberapa loji penjanaan kuasa baharu, terutama loji hidro Tenom Pangi 66MW yang terjejas akibat tanah runtuh dan aliran lumpur pada Oktober 2022.

“Di bawah peraturan berasaskan insentif, sebarang jurang dalam kos penjanaan yang diluluskan oleh pengawal selia perlu ditampung sama ada dengan mengenakan kepada pengguna atau melalui subsidi daripada kerajaan.

“Walaupun kerajaan negeri Sabah telah merayu untuk dana tambahan, kerajaan persekutuan memaklumkan bahawa mereka tidak dapat mempertimbangkan bajet tambahan menyebabkan Sabah Electricity tidak dapat mengekalkan operasi.

“Saya difahamkan bahawa kerajaan negeri telah menghantar surat rayuan kepada kerajaan persekutuan. Memandangkan situasi ini, Sabah Electricity juga akan menghantar surat rayuan serupa kepada Kementerian Kewangan Persekutuan dengan segera.

“Aliran tunai Sabah Electricity kini mengalami defisit. Tanpa sokongan segera, kami tidak akan mempunyai wang untuk membayar IPP dan pembekal bahan api, kemudian bekalan bahan api ke loji kuasa akan terhenti dan keseluruhan sistem akan runtuh.

“Tidak ada alternatif lain. Rantaian kesan ini akan menjejaskan hospital, lapangan terbang, bekalan air, dan perkhidmatan penting lain,” katanya.

Madius menekankan bahawa implikasi gangguan bekalan elektrik secara menyeluruh melampaui sekadar keselamatan tenaga, ia juga mengancam keselamatan negara.

“Bayangkan apa yang akan berlaku kepada pasukan keselamatan, sistem perubatan dan kesihatan, operasi lapangan terbang, bekalan air, telekomunikasi, sistem pengangkutan, dan seluruh rangkaian perkhidmatan kerajaan tanpa elektrik,” katanya.

Gangguan kuasa yang berpanjangan akan melumpuhkan perkhidmatan penting, berpotensi menghentikan operasi lapangan terbang, mengganggu penjagaan hospital, dan menjejaskan fasiliti rawatan air, yang akan memberi kesan kepada setiap peringkat masyarakat di Sabah.

Katanya, keadaan kritikal itu diburukkan lagi dengan surat daripada Suruhanjaya Tenaga Sabah yang memaklumkan bahawa subsidi elektrik sebanyak RM866 juta yang diperlukan untuk 2024 tidak akan dipertimbangkan kerana kekangan fiskal.

Madius menegaskan bahawa bantuan persekutuan tetap amat diperlukan.

“Kerajaan tidak boleh mengabaikan isu ini. Risiko mengabaikan keperluan tenaga Sabah terlalu tinggi,” tegasnya, sambil menekankan bahawa memastikan kuasa yang stabil adalah soal keselamatan negeri dan negara.

Ketika Januari semakin hampir, rayuan Madius untuk campur tangan persekutuan semakin mendesak.

“Situasinya kritikal, tanpa tindakan segera daripada kerajaan persekutuan, perkhidmatan penting boleh menghadapi gangguan yang teruk,” katanya. – Info X